Patron

Maria Konopnicka

Maria Konopnicka

Urodziła się 23 maja 1842 roku w Suwałkach, w zubożałej rodzinie szlacheckiej jako córka Józefa Wasiłowskiego, prawnika, patrona trybunału cywilnego i Scholastyki z Turskich. We wrześniu 1849 roku rodzina sprowadziła się do Kalisza, gdzie przyszła poetka spędziła dzieciństwo i młodość.
W latach 1855-1856 uczyła się na pensji sakramentek w Warszawie. Tam poznała Elizę Pawłowską, późniejszą Orzeszkową. We wrześniu 1862 roku wyszła za mąż za ziemianina, Jarosława Konopnickiego. Zaraz po ślubie wyjechała z Kalisza, zamieszkując w Bronowie, a potem w Gusinie na terenie ówczesnej guberni kaliskiej. Wychowała sześcioro dzieci, utrzymując się z dochodów niewielkiego dzierżawionego folwarku. Ambicje intelektualne Konopnickiej nie mogły znaleźć zaspokojenia w obrębie sfery pojęć i obyczajów, które prezentował jej mąż. Dlatego tez podjęła decyzję rozstania z mężem i wraz z sześciorgiem dzieci przeniosła się do Warszawy. Zarabiała na życie korepetycjami. Wydała trzy tomy „Poezji”. Dominują w nich dwa tematy – troska o los najbiedniejszych i dramat narodu pozbawionego wolności. Na szczególną uwagę zasługują „Obrazki” („Wolny najmita”, „Przed sądem”, „Jaś nie doczekał”, „Z szopką”), w których niemal z rozpaczą domagała się zainteresowania od społeczeństwa tragicznym życiem nędzarzy. Obok twórczości literackiej, aktywnie uczestniczyła w życiu społeczno-kulturalnym. Od 1890 roku przebywała w kilku krajach Europy Zachodniej, współpracując z prasą krajową, zrzeszeniami polskimi na obczyźnie, Macierzą Szkolną, komitetami pomocy dla wywłaszczonej ludności Górnego Śląska i Wielkopolski, a także współorganizowała międzynarodowy protest przeciwko prześladowaniu dzieci polskich we Wrześni w latach 1901-1902. W latach 1905-1907 przybywając w Warszawie, organizowała pomoc dla uwięzionych przez władze carskie i ich rodzin. Jako wyraz uznania otrzymała w darze od społeczeństwa polskiego dworek w Żarnowcu na jubileusz 25-lecia pracy literackiej. Twórczość pisarki jest różnorodna. Napisała powieść baśniową dla dzieci: „O krasnoludkach i sierotce Marysi”, liczne wiersze patriotyczne m.in.: „Rota”, czy „Pieśń o domu” oraz nowele: „Dym”, „Nasza szkapa”, „Mendel Gdański”. Cykle pieśni ludowych: „Z łąk i pól” oraz „Na fujarce” przyniosły jej dużą popularność i miano pieśniarki ludu polskiego. W swych utworach protestowała przeciwko krzywdzie ludzkiej, ukazując niedolę najuboższych warstw społecznych, a zwłaszcza dzieci. Zmarła 8 października 1910 r. we Lwowie. Śmierć jej głęboko wstrząsnęła społeczeństwem Suwałk. Zorganizowano wieczór poświęcony jej twórczości i zapoczątkowano zbiórkę pieniędzy na tablicę pamiątkową. Władze carskie sprzeciwiły się tej inicjatywie. Dopiero w 25-lecie śmierci, 8 października 1935 r., na ścianie domu, w którym urodziła się poetka, umieszczono pamiątkową tablicę. W 1965 roku w dowód wdzięczności dzieci za zarobione przez siebie pieniądze (zbiórka materiałów wtórnych zorganizowana przez czasopismo dziecięce „Płomyczek”) ufundowały poetce pomnik (dłuta Stanisława Kulona), ustawiony w Ogrodzie Saskim, a w sierpniu 1973 r., zorganizowano Muzeum Marii Konopnickiej.